تأثیر کاربرد کودهای ریزمغذی بر عملکرد و اجزای عملکرد بذر گیاه سیاه‌دانه (Nigella sativa L.) در تنش شوری

سیاه‌دانه به دلیل اثرگذاری‌های مختلف درمانی، از دیرباز به‌عنوان گیاه دارویی مورد توجه بوده است. به‌منظور بررسی تأثیر کاربرد کودهای ریزمغذی آهن و روی بر عملکرد و اجزای عملکرد بذر گیاه سیاه‌دانه در تنش شوری آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 93-1392 در اصفهان انجام گرفت. تیمار شوری آب آبیاری در سه سطح شاهد، 5/3 و 5 دسی‌زیمنس بر متر و محلول‌پاشی دو عنصر روی و آهن در سه سطح 0 (شاهد)، 1/0 درصد و 2/0 درصد در نظر گرفته شد. در این پژوهش چهارده صفت مربوط به رشد گیاه اندازه‌گیری و محاسبه شدند. نتایج تجزیۀ داده‌ها نشان داد که شوری آب آبیاری بر بیشتر صفات اثر معنی‌دار داشت. بر پایۀ جدول مقایسۀ میانگین‌ها شوری آب آبیاری باعث کاهش صفات اصلی مربوط به عملکرد دانه در سیاه‌دانه شد. با افزایش شوری از شاهد به 5 دسی‌زیمنس بر متر، عملکرد بذر و عملکرد زیست‌توده (بیوماس) به ترتیب 70 و 67 درصد کاهش یافتند و میزان بذرهای پوک یا بارور غیر عادی تا بیش از 5/1 برابر افزایش یافت. بر پایۀ جدول مقایسۀ میانگین‌ها، تأثیر محلول‌پاشی دو عنصر روی و آهن بر صفات مورد اندازه‌گیری روند نامشخصی را نشان داد. آزمایش‌های تکمیلی خاک نشان داد به‌رغم مشاهدۀ نشانه‌های کمبود در تحقیقات پیشین در کشتزار، موجودی این دو عنصر در خاک بیش‌ازحد نیاز بوده و تأکید بر وجود پیشینۀ کمبود در  این گیاه در تعیین نیاز به این دو عنصر کارآمد نیست.